ایلام امروز: تنگه رازیانه یکی از پدیده‌های زمین‌شناسی در شهرستان بدره استان ایلام  است و از آنجا که جاده ایلام-دره شهر درست از کنار آن می‌گذرد، گردشگران زیادی با دیدن طبیعت بکر و زیبای تنگه، در این محل توقف می‌کنند تا از ویژگی‌های منحصربه‌فرد طبیعی و چشم‌انداز کوه‌های بلند اطراف آن لذت ببرند. اثر طبیعی ملی تنگه رازیانه، یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز در زاگرس شمالی است که سنگ‌های آهکی آن در اثر فرسایش‌های آبی به اشکال خیره‌کننده‌ای تبدیل شده‌اند. چشم انداز بی نظیر این شاهکار طبیعی گردشگران را به عمق فیلم های ماجراجویانه سینمای هالیود می برد.

تنگه رازیانه در کیلومتر ۵۰ جاده ایلام به دره شهر و در محدوده روستای چنار باشی و رود تنگه گرآب قرار دارد و چشم‌انداز آن از غرب به‌سمت قله ۲,۷۹۰ متری کبیر کوه و از شرق به‌سمت قله ۱,۷۷۲ متر کوه سیوان است.

در ابتدای ورود به دره، شکافی با عرض نه چندان زیاد در دامنه کبیرکوه وجود دارد. این تنگه‌ی پرپیچ‌وخم، بیش از سه کیلومتر طول دارد و عرض آن در بخش‌های مختلف آن از یک تا ۶ متر متغیر است و ارتفاع دیواره‌های آن به ۱۵ تا ۳۰ متر می‌رسد. دیواره‎های تنگه رازیانه از جنس آهک و ترکیبات کربنات کلسیم است.

رودخانه‌ای که از وسط تنگه عبور می‌کند، در طول زمستان و اوایل بهار بسیار پرآب است؛ ولی در تابستان تقریبا خشک و کم‌آب می‌شود. این رودخانه پس از عبور از تنگه، در پهنه دشت جریان می‌یابد و طراوت و جذابیت بیشتری به آن می‌بخشد. همین رودخانه، پیمایش درون تنگه در فصل پرآب را مشکل می‌سازد و عملا در تمام مسیر باید درون رودخانه‌ای با عرض کم و عمق زیاد حرکت کنید.

تنگه رازیانه، پر از پیچ‌وخم‌های باریک است و به همین دلیل در برخی نقاط، ارتفاع دیواره‌های بلند آن قدری ترسناک می‌شود؛ با این حال، این تنگه به حدی زیبا است که برای طی کردن باقی مسیر، سر از پا نمی‌شناسید. در ادامه‌ی راه، دیواره‌ها بلندتر و به هم نزدیک‌تر شده و به همین دلیل گاهی اوقات فضای داخلی تنگه تاریک می‌شود.

ذرباره‌ی نحوه‌ی شکل‌گیری تنگه رازیانه باید گفت که با وقوع زمین‌لرزه و شکستن لایه‎های ضخیم آهک، این شکاف عمیق در دل زمین به وجود آمد و فرآیندهای گوناگون انحلال و فرسایش و فشره‌شدن صخره‌ها و سنگ‌های آهکی در طول چندین میلیون سال، چنین شاهکار زیبایی را در دل طبیعت خلق کرده است. با این حال، عوامل جغرافیایی و علمی متعدد دیگری نیز در پیدایش تنگه تأثیرگذار بوده‌اند.

برای اینکه بیشترین لذت را از تنگه زیبای رازیانه ایلام داشته باشید، فصل بهار یا زمستان را برای سفر خود انتخاب کنید که آب‌و‌هوای مطبوع و معتدلی بر منطقه حاکم می‌شود و رودخانه‌ی آن نیز پرآب است.

پاییز هم جذابیت‌های خاص خود را دارد و می‌توانید طبیعت هزاررنگ این منطقه را به نظاره بنشینید. با فرارسیدن تابستان، هوای این منطقه گرم شده و رودخانه آن نیز بسیار کم‌آب می‌شود؛ با این حال برخی از گردشگران این فصل را مغتنم می‌شمارند و درست بر بلندای دیواره‌های تنگه رازیانه و در دامنه کبیرکوه چادر می‌زنند و شبی را در دل طبیعت سپری می‌کنند.

جاده ایلام به بدره را در پیش بگیرید و حدود ۵۰ کیلومتر آن‌طرف‌تر و نرسیده به شهر بدره، مسیری فرعی در کنار جاده قرار دارد که با وارد شدن به آن، ابتدا به روستای پاکل و بعد به چنارباشی می‌رسید.

در طول راه شاهد جنگل‌های بلوط خواهید بود که فصل مشترک ارتفاعات ایلام هستند. پنج کیلومتر پس از روستای چنارباشی، به‌تدریج به دهانه تنگه نزدیک خواهید شد. روی تنگه، پل‌هایی فلزی نصب شده است تا بتوانید به‌راحتی به آن‌سوی تنگه بروید که ساده‌ترین راه بازدید از تنگه رازیانه محسوب می‌شود.

در صورتی که به مسیر خود ادامه دهید و به‌طرف روستای گنجه و روستای پاکل گراب بروید؛ آثار متعددی از دوره‌های مختلف تاریخی را در طول راه خواهید دید که سفر ماجراجویانه شما را رنگ‌وبوی تاریخی‌تری می‌دهند.